Aminokwasy w życiu codziennym – ile ich jest i jakie mają znaczenie?

Mówiąc o sportowej suplementacji i zdrowej diecie wiele osób porusza temat aminokwasów. Wciąż pojawiają się wątpliwości, czy warto je stosować, a jeśli już, to w jakich ilościach? Dowiedz się, czym są aminokwasy, z czego zbudowane są aminokwasy, ile ich jest i jakie mają znaczenie dla organizmu?

1. Co to są aminokwasy?
2. Aminokwasy – rodzaje
3. Aminokwasy – działanie. Do czego służą aminokwasy?
4. Czym są aminokwasy egzogenne?
5. Ile jest aminokwasów egzogennych?
6. Znaczenie aminokwasów BCAA w organizmie

Co to są aminokwasy?

„Do czego służą aminokwasy?” „Ile jest aminokwasów niezbędnych dla osób aktywnych fizycznie? „Jakie aminokwasy trzeba suplementować?”, przede wszystkim „co dają aminokwasy?” – to często zadawane pytanie dotyczące suplementacji aminokwasami.

Aminokwasy to organiczne związki chemiczne nazywane również kwasami aminowymi lub kwasami α-amino karboksylowymi. Z czego są zbudowane aminokwasy? Aminokwasy mają prostą budowę. Zbudowane są przede wszystkim z węgla, wodoru, tlenu i zmiennej grupy łańcucha bocznego. Znaczenie aminokwasów dla organizmu jest istotne i trudno temu zaprzeczyć. Dlaczego? Ponieważ stanowią one główne składniki budujące proteiny, które wchodzą w skład tkanki mięśniowej. Co dają aminokwasy? Mówiąc wprost – białko!

Aminokwasy – rodzaje

W praktyce wyróżnia się wiele rodzajów aminokwasów, co wynika z kilku parametrów, które wykorzystuje się do ich klasyfikacji. Różne kryteria podziału pozwalają ocenić jakie aminokwasy trzeba dostarczać do organizmu oraz ile jest aminokwasów, które można z łatwością uzupełnić poprzez codzienną dietę?

Jakie są rodzaje aminokwasów? Oto dwa najpopularniejsze kryteria podziałów:

1) Możliwość wytwarzania przez organizm – rodzaje aminokwasów:

• endogenne, to aminokwasy, jakie są wytwarzane przez organizm
• egzogenne, to aminokwasy, jakie trzeba uzupełniać za pomocą diety i suplementów
• względnie egzogenne, to aminokwasy, jakie są wytwarzane przez organizm, ale tylko, gdy w organizmie jest dostępna odpowiednia ilość aminokwasów stanowiących prekursory do ich produkcji

2) Końcowy produkt przemian metabolicznych – rodzaje aminokwasów:

• ketogenne
• glukogenne
• proteogenne

Ile jest aminokwasów? W praktyce wyróżnia się 20 aminokwasów białkowych i ponad 300 aminokwasów niebiałkowych!

Aminokwasy – działanie. Do czego służą aminokwasy?

Skoro wiadomo, „co to są aminokwasy” oraz jakie są rodzaje aminokwasów, to warto zastanowić się, jaką funkcję pełnią aminokwasy? Działanie aminokwasów jest niejako związane z ich rodzajem. Znaczenie aminokwasów proteogennych dla człowieka odnosi się do współtworzenia białek budujących mięśnie. Oznacza to, że niedobór aminokwasów białkowych przyczyni się do braku protein, a to spowoduje nie tylko spadek masy mięśniowej, ale i poważne niedobory żywieniowe. To jeden z dowodów na to, jak ważne jest znaczenie aminokwasów w organizmie.

Funkcje aminokwasów nie ograniczają się wyłącznie do ich obecności, jako elementów budulcowych białek. Działanie aminokwasów (np. L-glutaminy) polega m.in. na wsparciu regeneracji nabłonka jelit. Inne aminokwasy (np. tyrozyna) mają działanie ukierunkowane na wsparcie gospodarki neuroprzekaźnikowej i tym samym ułatwiają adaptację układu nerwowego do zwiększonego wysiłku psychofizycznego. Trudno więc jednoznacznie odpowiedzieć jaką funkcję pełnią aminokwasy, ponieważ ich właściwości są bardzo zróżnicowane. Niemniej jednak można mieć pewność, że znaczenie aminokwasów dla człowieka jest istotne.

Czym są aminokwasy egzogenne?

Wspomniana wyżej grupa kwasów aminowych to idealny przykład na to, jakie aminokwasy trzeba uzupełniać. A to dlatego, że tego rodzaju aminokwasów ludzki organizm nie jest w stanie sam produkować, w związku z czym muszą być one dostarczane ze źródeł zewnętrznych. Co więcej, egzogenne aminokwasy to związki należące do głównego grona składników budujących białka. Jest to świetne potwierdzenie niezwykle ważnego znaczenia aminokwasów egzogennych dla człowieka.

Ile jest aminokwasów egzogennych?

Do grona egzogennych kwasów aminowych zalicza się 8 aminokwasów. Jakie rodzaje aminokwasów egzogennych wyróżniamy?

Aminokwasy EAA. To zbiorcza nazwa dla wszystkich egzogennych aminokwasów.

Aminokwasy BCAA. To specyficzna grupa aminokwasów egzogennych, które charakteryzuje obecność rozgałęzionego łańcucha w budowie fizykochemicznej. Ile jest aminokwasów w kompleksie BCAA? Trzy – L-leucyna, L-izoleucyna oraz L-walina.

Znaczenie aminokwasów BCAA w organizmie

Egzogenne związki to aminokwasy, jakie trzeba suplementować. Co więcej, suplementacja aminokwasów BCAA jest szczególnie ważna dla osób aktywnych fizycznie. Dlaczego? Wszystko za sprawą tego, że przypisuje się im korzystny wpływ na kwestie związane z układem mięśniowym i kondycją. BCAA w sportowej suplementacji są uznawane m.in. za wsparcie w powysiłkowej regeneracji, w ograniczeniu poziomu serotoniny, co daje możliwość zmniejszenia uczucia zmęczenia, czy w stworzeniu zapasowego materiału energetycznego, co pozwala uchronić przed utratą masy mięśniowej i sprzyja pozyskiwaniu energii z białka. Stosowanie aminokwasów BCAA jest rekomendowane w różnych dyscyplinach sportowych oraz na każdym poziomie zaawansowania.