Czym są probiotyki i jak działają w organizmie?

Mikrobiom jelitowy odgrywa niezwykle ważną rolę dla naszego zdrowia. Warto więc dbać o prawidłową kondycję flory bakteryjnej jelit. Niestety zdrowe nawyki żywieniowe mogą okazać się niewystarczającym sposobem, aby zapobiec zaburzeniom mikrobioty. Formą wsparcia często jest suplementacja probiotykami, która stanowi wartościowy dodatek do zbilansowanego odżywiania. Jak probiotyki wpływają na organizm? Kiedy powinno się brać probiotyki? Czy probiotyki mogą zaszkodzić?

1. Co to są probiotyki?
2. Po co brać probiotyki?
3. Co dają probiotyki?
4. Na co pomagają probiotyki?

Co to są probiotyki?

Probiotyki to grupa produktów spożywczych, w których znajdują się żywe mikroorganizmy współtworzące mikrobiom przewodu pokarmowego. Mikroorganizmy, o których mowa są pożytecznymi bakteriami i grzybami (drożdże), które stanowią element mikrobioty w obrębie żołądka i jelit. Produkty probiotyczne zawierają określone szczepy bakterii, co jest możliwe na skutek procesu fermentacji tzw. fermentacji kwasu mlekowego.

Probiotyki to także grupa preparatów, w których zawarte są starannie wyselekcjonowane szczepy bakterii probiotycznych. Suplementy z probiotykami są przeważnie dostępne w kapsułkach i stanowią wygodny sposób na uzupełnienie codziennej diety.

Naturalne probiotyki – co to takiego?

Artykuły spożywcze zawierające szczepy pożytecznych bakterii probiotycznych to przede wszystkim fermentowane produkty mleczne. Dlatego dieta ukierunkowana na wsparcie mikrobiomu powinna uwzględniać m.in. kefir, jogurty, maślanki czy zsiadłe mleko.

W czym są probiotyki poza fermentowanym nabiałem? Produkty spożywcze o wartościowym wpływie na mikroflorę bakteryjną jelit to m.in. kiszona kapusta, fermentowana soja, chleb na zakwasie, kombucha, tempeh, pikle.

Naturalne probiotyki to także produkty spożywcze o dużej zawartości błonnika, czyli świeże warzywa oraz niektóre owoce.

Prebiotyki + probiotyki – co to jest synbiotyk?

Kapsułki z bakteriami probiotycznymi często zawierają w składzie dodatek prebiotyków. Prebiotyki to składniki, które stanowią pożywkę dla mikroorganizmów współtworzących florę bakteryjną. Przeważnie są to fruktooligosacharydy będące pożywką energetyczną wspierającą namnażanie istniejących bakterii.

Przykładami synbiotyków są suplementy wyprodukowane przez firmę farmaceutyczną Olimp Laboratories. Olimp Kolonbiotic Stopper czy Olimp Colonbiotic 7GG Sport Edition to kapsułki ze starannie wyselekcjonowanymi szczepami bakterii probiotycznych, w których dodatkowo znalazły się cenne fruktooligosacharydy. Oba produkty stanowią idealną formę wsparcia dla codziennej diety i wygodny sposób, aby zadbać o kondycję mikrobiomu przewodu pokarmowego.

Po co brać probiotyki?

Wpływ probiotyków na jelita jest niepodważalny. Spożywanie odpowiednich produktów i stosowanie suplementów probiotycznych jako dodatków do zróżnicowanego odżywiania, umożliwia uzupełnienie mikroflory bakteryjnej jelit. Z jednej strony jest to sposób na ograniczenie ryzyka rozwoju dysbiozy – stanu polegającego na niedoborze pożytecznych bakterii probiotycznych, co może nieść za sobą poważne konsekwencje m.in. dla prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego.

Z drugiej strony probiotyki wspierają szereg innych procesów, które są regulowane przez florę bakteryjną jelit. Nie można zapominać, że rola mikrobiomu nie ogranicza się wyłącznie do procesów trawiennych i funkcjonowania przewodu pokarmowego. Kondycja mikrobiomu jest związana m.in. efektywnością funkcjonowania układu odpornościowego czy stanem zdrowia psychicznego.

Stosowanie probiotyków jest także formą ochrony mikrobiomu w trakcie leczenia. Warto pamiętać, że niektóre leki – zwłaszcza antybiotyki – mają destrukcyjny wpływ na mikrobiotę.

Poznaj układ pokarmowy – z jakich narządów się składa i za jakie funkcje odpowiada?

Czy można brać probiotyki profilaktycznie?

W zasadzie nie ma przeciwwskazań, aby probiotyki były stosowane jako element profilaktyki. Produkty spożywcze i suplementy probiotyczne mogą gwarantować wsparcie dla prawidłowego funkcjonowania mikrobioty jelitowej, co zminimalizuje ryzyko rozwoju niektórych niedogodności. Niemniej jednak warto pamiętać, że decyzję o ich stosowaniu warto wcześniej skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem.

Czy probiotyki można brać codziennie?

Gdy organizm jest narażony na problemy dotyczące mikroflory, wówczas zalecane jest codzienne stosowanie probiotyków. Probiotykoterapia przeważnie trwa około dwóch miesięcy, choć dokładny czas stosowania jest określany indywidualnie. Warto wiedzieć, że probiotyki należy przyjmować okresowo. Ich nadmierne stosowanie może doprowadzić do przerostu flory bakteryjnej, co skutkuje zaburzeniem zwanym SIBO.

Kiedy najlepiej brać probiotyk?

• W trakcie posiłku, co pozwala zmniejszyć kwasowość żołądka i tym samym zapewnić bakteriom lepszą ochronę. Dzięki temu ich przeżywalność wzrasta i skuteczniej uzupełniają mikroflorę.
• Wieczorem, ponieważ szybkość ruchów perystaltycznych ulega zwolnieniu, co daje probiotykom większe szanse na skolonizowanie mikrobiomu.

Probiotyki – kiedy przyjmować przy antybiotyku?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, kiedy przyjmować probiotyki podczas antybiotykoterapii? Tak naprawdę nie ma znaczenia czy preparat będzie zastosowany przed lub po przyjętej dawce leku. Istotne jest, aby zachować odpowiednią przerwę pomiędzy nimi. Zazwyczaj powinna ona wynosić około dwóch godzin.

Czy można brać dwa różne probiotyki?

Jeżeli istnieją ku temu wskazania, a lekarz lub dietetyk nie widzi żadnych przeciwwskazań, to nie ma powodów, aby nie stosować dwóch probiotyków równocześnie. Niemniej jednak trzeba pamiętać, o wcześniejszej konsultacji ze wspomnianym specjalistą, który potwierdzi bezpieczeństwo stosowania danego probiotyku z odmiennymi żywymi kulturami bakterii.

Co dają probiotyki?

Zadaniem probiotyków jest wsparcie właściwego funkcjonowania mikrobioty jelitowej. Jak probiotyki wpływają na organizm?

• Wspierają prawidłowe funkcje trawienne przewodu pokarmowego.
• Uzupełniają florę bakteryjną jelit w niezbędne i brakujące mikroorganizmy.
• Oddziałują na przyswajalność minerałów i syntezę części witamin.
• Pomagają w przyswajaniu energii, która jest zawarta w spożywanych produktach.
• Minimalizują ryzyko rozwoju dysbiozy jelitowej – jakościowe lub ilościowe zaburzenia mikrobiomu.
• Wspierają w utrzymaniu odpowiedniej integralności błony jelitowej i tym samym pomagają w minimalizowaniu ryzyka rozwoju niektórych chorób układu pokarmowego.
• Wspomagają funkcjonowanie układu odpornościowego i przeciwdziałanie procesom zapalnym, co wynika z oddziaływania na produkcję kwasu masłowego w mikrobiomie jelitowym.

Probiotyki – jak działają u osób stosujących antybiotyki?

Preparaty probiotyczne dla osób w trakcie lub po antybiotykoterapii pozwalają na odbudowę zaburzonego stanu mikroflory. W ich przypadku probiotyki będą służyć jako szybki i bezpośredni sposób na dostarczenie organizmowi brakujących szczepów bakterii.

Po jakim czasie działają probiotyki?

Trudno jednoznacznie określić czas, po jakim zaczynają działać probiotyki. Zazwyczaj pierwsze efekty stosowania tego typu produktów są zauważalne po około dwóch tygodniach. Niemniej jednak skuteczność ich działania jest w dużej mierze uzależniona od tego, z jakim problemem mamy do czynienia.

Na co pomagają probiotyki?

Nie będzie zaskoczeniem, że probiotyki pomagają na wszelkie dolegliwości wynikające z problemów związanych z kondycją flory bakteryjnej jelit. Kto powinien brać probiotyki?

• Pacjenci w trakcie i po zakończonej antybiotykoterapii.
• Profesjonalni sportowcy i osoby ćwiczące rekreacyjnie.
• Osoby zmagające się z różnymi problemami pokarmowymi np. wzdęcia, niestrawność.
• Seniorzy, u których kondycja mikroflory bakteryjnej pogarsza się wskutek podeszłego wieku.
• Osoby podróżujące, które są narażone na biegunkę podróżnych np. spędzające wakacje w egzotycznych krajach.

Kto powinien unikać probiotyków?

Stosowanie probiotyków nie jest wskazane w przypadku osób cierpiących na SIBO, czyli zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Ponadto suplementy probiotyczne nie powinny być używane podczas zaburzeń odporności, chorób nowotworowych i niektórych chorób przewodu pokarmowego np. wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.