Witamina C a synteza kolagenu – o co w tym chodzi?

Proces produkcji kolagenu w organizmie jest wieloetapowy i złożony. Niestety wraz z wiekiem endogenna synteza kolagenu ulega stopniowemu osłabieniu¹, co zwiększa ryzyko jego niedoboru. Właśnie w tym celu warto zadbać nie tylko o zdrową i zróżnicowaną dietę, ale i odpowiednio dobraną suplementację. Co poprawia produkcję kolagenu?

1. Z czego zrobiony jest kolagen?
2. Co to jest synteza kolagenu?
3. Witamina C a kolagen
4. Wpływ witamin na produkcję kolagenu
5. Jak uzupełnić braki kolagenu?

Z czego zrobiony jest kolagen?

Kolagen to białko, co oznacza, że jest zbudowany z pojedynczych aminokwasów. Głównymi aminokwasami współtworzącymi kolagen są glicyna, prolina, hydroksylizyna oraz hydroksyprolina.

Warto jednak wiedzieć, że istnieje blisko 30 różnych typów białka kolagenowego. Tym samym trudno mówić o jednej, uniwersalnej strukturze i funkcjonalności. Poszczególne typy kolagenu charakteryzuje nieco odmienna budowa, co determinuje miejsce ich występowania i odgrywana rola w organizmie.

Warto jednak zaznaczyć, że wszystkie typy kolagenu mają strukturę superhelisy, czyli składają się z 3 łańcuchów polipeptydowych.

Co to jest synteza kolagenu?

Proces produkcji kolagenu w organizmie człowieka jest przeprowadzany w głównej mierze przez komórki zwane fibroblastami. Synteza kolagenu rozpoczyna się od wytworzenia prokolagenu o prostej budowie jednego łańcucha. W kolejnych etapach procesu dochodzi do:

• rozpoczęcia reakcji podziału białka,
• wytworzenia hydroksylizyny i hydroksyproliny wskutek procesu hydroksylacji lizyny i proliny,
• przyłączenia węglowodanów zwanego glikozylacją.

Powstałe włókna kolagenowe zostają przetransportowane do określonych tkanek i narządów. W pierwszej kolejności synteza kolagenu jest ukierunkowana na uzupełnienie powstałych braków np. w miejscu uszkodzenia skóry i w celu zabliźnienia rany.

Gdzie występuje kolagen i do czego jest potrzebny w organizmie?

Witamina C a kolagen

Wiele osób zastanawia się, dlaczego łączy się witaminę C z kolagenem np. w kosmetykach lub suplementach diety. Nie jest to przypadkowe, a uzasadnione niezwykle ważną rolą tej witaminy w produkcji białka kolagenowego. Witamina C jest niezbędna dla przeprowadzenia procesu hydroksylacji proliny i lizyny, które współtworzą włókna kolagenu. Co więcej, hydroksylizyna i hydroksyprolina determinują stabilizację struktury białek kolagenowych. Tym samym ma to wpływ na sztywność kolagenu.

Ponadto witamina C jest związkiem o wyjątkowo silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Wolne rodniki tlenowe powstające m.in. wskutek nadmiernego promieniowania UV, stresu czy nieprawidłowej diety, przyczyniają się do uszkodzenia włókien kolagenowych. Utrzymanie optymalnego poziomu witaminy C gwarantuje komórkom ochronę przed stresem oksydacyjnym.

Niedobór witaminy C ma realny wpływ na zmniejszenie produkcji kolagenu. Dowodem na to jest szkorbut – choroba wynikająca z braku aktywności enzymów odpowiedzialnych za wcześniej wspomniany proces hydroksylacji aminokwasów. Objawy wskazujące na zaburzoną syntezę kolagenu to m.in. krwawienie, bóle mięśni, stawów i kości, złamania, zmiany zapalne dziąseł czy wypadanie zębów.

Kolagen – niedoceniany składnik kobiecego zdrowia i urody

Wpływ witamin na produkcję kolagenu

Wiemy już, że witamina C pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania: skóry, dziąseł, naczyń krwionośnych, kości i chrząstki (w tym chrząstki stawowej). Które z pozostałych witamin mają równie wartościowe znaczenie dla kolagenu oraz zdrowej skóry czy kości?

Witaminy a kolagen – o co warto zadbać?

• Witamina A – wspiera w zachowaniu zdrowej skóry i w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.
• Witamina B6 – niezbędny składnik dla oksydazy lizynowej, enzymu uczestniczącego w dojrzewaniu włókien kolagenowych i wzmacnianiu ich struktury.
• Witamina D – wspomaga w zachowaniu zdrowych kości i przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.
• Witamina E – stanowi formę dodatkowej ochrony dla komórek przed stresem oksydacyjnym.

Co hamuje syntezę kolagenu?

Istnieje wiele czynników, które mogą prowadzić do zaburzenia procesu powstawania nowych włókien kolagenowych. W przypadku kolagenu występującego w skórze będzie to przede wszystkim promieniowanie UV np. podczas upalnych dni czy zbyt częste korzystanie z solarium. Natomiast w przypadku narządu ruchu są to zbyt intensywne treningi i niedostateczna regeneracja.

Nie można również zapominać o stresie, zaburzeniach hormonalnych oraz niezdrowym stylu życia np. złym odżywianiu i niskim poziomie aktywności fizycznej.

Jak uzupełnić braki kolagenu?

Sklep internetowy Olimp Store oraz salony stacjonarne oferują szereg suplementów, które pozwalają wzbogacić codzienną dietę w wysokiej jakości kolagen wraz z innymi cennymi dodatkami. Oto kilka przykładowych produktów:

• Olimp Collagen – proszek stanowiący połączenie hydrolizatu kolagenu rybiego z kwasem hialuronowym, witaminami, minerałami i ekstraktem z pestek winogron.
• Olimp Collagen 6000 Active & Brillance – ampułki typu shot zawierające hydrolizat kolagenu wołowego, witaminę C oraz biotynę.
• Olimp Collagen Bar – czekoladowy baton proteinowy z dodatkiem peptydów kolagenu rybiego, manganem i witaminami.
• Olimp Collagen Bar+ kolagenowy baton z białkiem i żywymi kulturami bakterii.
• Olimp Kolagen Activ Plus – tabletki z hydrolizatem kolagenu, wapniem, magnezem oraz witaminami B6 i C.

Czytaj również: Jakie są rodzaje kolagenu? Jaka jest jego rola w ochronie stawów?

1) Am J Pathol. 2006 Jun; 168(6): 1861–1868.